Trądzik u dorosłych. Metody leczenia i pielęgnacja skóry tłustej, trądzikowej

Trądzik, to nie problem, który dotyka wyłącznie osoby młode, co raz częściej zmagają się z nim osoby dorosłe. Fakt, że nie miałaś trądziku młodzieńczego nie oznacza, że nie wystąpi on w przyszłości, trądzik to nie tylko uwarunkowania genetyczne, ale środowisko sprzyjające powstawaniu procesów zapalnych w skórze.

źródło: pinterest.com

Często zaczyna się od cery tłustej, łojotokowej, która nieodpowiednio pielęgnowana zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie może zmienić się w trądzikową. Pielęgnacja w obu tych cerach jest podobna, chodzi głównie o hamowanie wydzielania nadmiernej ilości łoju, uspokajania skóry, obrony przed stresorami, które mogłyby doprowadzić do zapalenia. Bo trądzik zaczyna się od zapalenia, od zaburzonej równowagi w skórze, od nieprawidłowego rogowacenia naskórka, gromadzenia się łoju w czopy blokujące ujścia mieszków włosowych, namnażania bakterii powodujących zmiany w składzie łoju i stany zapalne oraz powstanie ropnych krost, których konsekwencją mogą być nieestetyczne blizny.

Oczywiście metod leczenia trądziku jest wiele, a nawet można je łączyć między sobą w zależności od źródła i nasilenia problemu, jest to jednak często działanie objawowe. Z tego co wyczytałam, tylko w małym stopniu na trądzik wpływają uwarunkowania genetyczne, a w największym: styl życia, dieta i sposób pielęgnacji cery. Nasza skóra może mieć pewne skłonności, ale ogromny wpływ na problem ma nasze działanie – odpowiednia dieta, umiejętność minimalizowania wpływu sytuacji stresogennych, pielęgnacja dostosowana do skóry tłustej, łojotokowej. Tak jak cera sucha podatna jest na podrażnienia i schorzenia z nimi związane, indukujące stany zapalne, tak począwszy od skóry mieszanej po łojotokową, taka skóra może rozwinąć w przyszłości trądzik, nawet jeśli nie miałaś go w młodości. Warto pamiętać, że cera trądzikowa to także cera wrażliwa, po zastosowanej zbyt agresywnej terapii czy pielęgnacji może stać się wręcz sucha, skłonna do podrażnień… znam to z własnego doświadczenia, gdyż jako nastolatka, a także teraz posiadam na skórze zmiany trądzikowe, jednak z czasem zmieniły one formę charakterystyczną dla trądziku grudkowo-zaskórnikowego.

Moja skóra w wieku 22 lat – widoczne nieliczne wykwity zapalne oraz blizny pozapalne, na twarzy mam lekki podkład. Aktualnie na mojej cerze przeważają zmiany o charakterze zaskórników, grudek, praktycznie na całej buzi po za okolicą czoła. 

Trądzik pojawiający się w wieku dorosłym to trądzik przetrwały lub androgenny, wywołany przez zmiany hormonalne. Niestety także leki mogą powodować trądzik dlatego warto czytać ulotki, bo jest on także tam uwzględniany jako efekt uboczny. Kobiety z cukrzycą ze względu na wysoki poziom cukru podatne są zakażenia związane z grzybami bytującymi na naszej skórze, więc trądzik to nie tylko namnażanie się bakterii P. acnes, która jest najczęściej wymieniania jako winowajca, ale też mogą być to grzyby Pirytosporum. Nie wolno więc lekceważyć diety. Pomimo, że źródła podają różne teorie na ten temat, to nie ma wątpliwości, że przy nietolerancjach pokarmowych, niewłaściwej mikroflorze bakteryjnej jelit, chorobach tarczycy z hashimoto, cukrzycy, dieta jest jednym z istotniejszych celów terapii prowadzących do zmniejszenia zapalenia wywołanego zachwianą równowagą w organizmie. A jak już wspomniałam trądzik zaczyna się od zapalenia, zaburzeń immunologicznych uruchamiających kolejne procesy prowadzące do zmian skórnych, co w konsekwencji dodatkowo nasila stan zapalny.

Przyczyny trądziku:

• nadprodukcja łoju, zmiany w składzie łoju,
• niewłaściwa pielęgnacja – nadmierne wysuszanie skóry, które skutkuje nadprodukcją łoju,
• zaburzenia rogowacenia ujść komórek włosowo-łojowych,
• kolonizacja gruczołów łojowych przez bakterię Propionibacterium acnes lub grzyba Pirytosporum,
• rozwój stanu zapalnego,
• wpływ hormonów androgenowych na komórki skóry – sebocyty i keranocyty mieszkowe,
• czynnik genetyczny – nadekspresja niektórych genów charakterystyczna dla wszystkich osób z trądzikiem,
• niektóre leki – warto również czytać ulotkę w punkcie skutki uboczne. Leki m.in. immunosupresyjne, steroidy,
• problemy z tarczycą, nietolerancje pokarmowe, zaburzona mikroflora bakteryjna w jelitach, gluten,
• niewłaściwa dieta, która nasila lub wywołuje stan zapalny. Przykładowo zaleca się unikanie produktów nabiałowych, ze względu na stosowanie preparatów hormonalnych jako dodatku do pasz dla trzody oraz odmiennym dla naturalnego rytmem produkcji mleka u krów. Wiele osób również wykazuje nietolerancje na mleko i jego przetwory.

Zaskórniki, grudki – czy to też trądzik?

Zmiany trądzikowe to nie tylko ropne wykwity, w procesie rozwoju trądziku wszystko zaczyna się od małych zmian o charakterze niezapalnym (zostają zablokowane ujścia mieszków włosowych i powstają mikro, a potem większe zaskórniki), w następstwie, poprzez działanie bakterii P. acnes rozwija się stan zapalny i następnie zmiany zapalne, ropne wykwity na skórze.

Trądzik dzieli się na kilka rodzajów, najbardziej powszechny to trądzik pospolity dzielony na kilka odmian, do tych najliczniejszych należą: zaskórnikowy oraz grudkowo-krostkowy.

źródło: pinterest.com

U dojrzałych kobiet zazwyczaj przetrwałe zmiany trądzikowe, zlokalizowane są zazwyczaj na bocznych partiach twarzy, na podbródku oraz szyi i składają się z małej liczby głęboko osadzonych i tkliwych wykwitów.

Metody leczenia trądziku

Proces powstawania trądziku można hamować poprzez antybiotykoterapię – działanie wewnętrzne bakteriobójcze, a także zapobieganie łojotokowi i nadmiernemu rogowaceniu ujść włosowo-łojowych. Obecne raczej unika się stosowania antybiotykoterapii ze względu na powstawanie lekooporności, o ile problem nie jest znacznie nasilony. W 60% przypadków skuteczna okazuje się terapia środkami miejscowymi, do których zalicza się preparaty z retinoidami. Na początku, przez kilka tygodni leczenia można zaobserwować skutki uboczne w postaci suchości, podrażnienia cery, a także nasilenia się trądziku, związane z oczyszczaniem się skóry – niewidoczne dotąd gołym okiem mikrozaskórniki kolokwialnie mówiąc wychodzą na zewnątrz. Nie należy pod żadnym pozorem wyciskać, drapać, a najlepiej w ogóle nie dotykać tych zmian – aby nie doszło do zakażenia. Należy się za to uzbroić w cierpliwość, leczenie może potrwać nawet kilka miesięcy.

Monoterapia – retinoidy, nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy – w trądziku zaskórnikowym i zaskórnikowo-grudkowym.

Leczenie skojarzone – skraca czas aktywnego leczenia i zwiększa skuteczność terapii, zmniejszając działania niepożądane. Wykazuje najlepsze działanie ze względu na różne aspekty powstawania trądziku. Aktualnie najwłaściwsze jest połączenie BPO – nadtlenek benzoilu z antybiotykami bądź retinoidem

Warto stosować terapię podtrzymującą, z użyciem retinoidu o zmniejszonych właściwościach drażniących – Adapalen. Ze względu na dobrą tolerancję, działanie na niemal wszystkie elementy powstawania trądziku

Inne preparaty do zastosowania miejscowego:

Siarka – działanie przeciwzaskórnikowe i przeciwłojotokowe. Łączy się z kwasem salicylowym, nadtlenkiem benzoilu.

Ichtiol – działanie przeciwzapalne, odkażające, redukujące, modelujące odnowę naskórka, przeciwwysiękowe, przeciwbólowe.

Nadtlenek Benzoilu (Benzoil Peroxide) – redukuje nadmiar łoju, uwalniając tlen zabija bakterie i złuszcza skórę. Zapobiega blokowaniu się porów i pomaga zredukować te już występujące. Starsza skóra albo ta, która przetłuszcza się mniej, powinna stosować niewielkie stężenia np. 2,5% (górna granica to 10%). Może wysuszać skórę, dlatego jeżeli Twoja skóra nie jest szczególnie tłusta zastosuj niższe stężenie.

Rezorcyna – działanie odkażające, złuszczające, modelujące odnowę naskórka, redukujące

Kosmetyki z kwasami – glikolowym i mlekowym, redukują stany zapalne, pomagają złuszczyć martwe komórki skóry, stymulują wzrost nowych, co pomaga zredukować widoczność blizn potrądzikowych.

Kwas Salicylowy – pomaga w złuszczaniu skóry, zapobiega zatykaniu porów. Niestety może podrażniać, dlatego należy go ostrożnie używać. Występuje w stężeniach od 0,5%, zalecane stężenie 3-5%, w zależności od stanu skóry – należy uważać na podrażnienie oraz dobór produktu do grupy wiekowej. Występuje w kremach, tonikach.

Roztwór Jessnera – połączenie kwasu salicylowego, mlekowego i rezorcyny, właściwości złuszczające.

Terapia hormonalna – u osób gdzie wyżej wymienione metody zawiodły, współistnieją zaburzenia hormonalne – hiperandrogenizm, odczuwalne zaostrzenie zmian w okresie menstruacji, charakterystyczne rozmieszczenie wykwitów w miejscach zarostu na twarzy.

U dojrzałych kobiet najczęściej zastosowanie znajdują grupy leków blokujące produkcję androgenów – do konsultacji z endokrynologiem lub ginekologiem.

Z uwagi na to, że hormony wpływają głównie na produkcję łoju, terapia hormonalna powinna być skojarzona z innymi metodami leczenia. W zależności od nasilenia mogą to być retinoidy lub antybiotyki.

Zdjęcie pochodzi z kampanii Dermablend, stanowi materiał prasowy.

Leczenie ogólne to głównie leczenie umiarkowanych lub ciężkich postaci trądziku, a także zmian, które doprowadzają do nieestetycznego bliznowacenia. Podaje się wtedy doustnie antybiotyki (tetracykliny, makrolidy), retinoidy oraz leki hormonalne.

W kolejnych wpisach przygotuję dla Was dokładną instrukcję jak pielęgnować skórę trądzikową oraz o wpływie stylu życia i diety na problem trądziku. Pojawi się również relacja ze spotkania Sisley Paris, w którym poruszono problem trądziku i zaproponowano nowe produkty pielęgnacyjne.

Powyższa informacja jest ogólna, chciałam dostarczyć Wam najważniejszych informacji, które pomogą lepiej poznać problem, a także zmotywują do właściwego dbania o swoją skórę oraz sięgnięcie po pomoc specjalisty. W niewielu przypadkach trądzik udaje się wyleczyć za pomocą tradycyjnej pielęgnacji, moim zdaniem i nie tylko należy wprowadzić działania kompleksowe, pamiętajcie, że przewlekły stan zapalny wpływa również na przyspieszony proces starzenia się skóry.

Mam nadzieję, że wpisy okażą się dla Was użyteczne. Piszcie co sądzicie, czy zmagałyście się lub zmagacie z trądzikiem, zaskórnikami, łojotokiem? Czy znacie osoby, które mają z tym poważny problem? Jakich terapii czy też kosmetyków stosowałyście? Czekam na Wasze opinie :)

—

Żródła informacji:

1. Robert Kranc, Ryszard Farbiszewski, Kosmetologia Podstawy Naukowe, MedPharm Polska

2. Sophie Uliano, Piękna na zawsze, Vital

3. Harold Lancer, Skóra Pełna Blasku, Galaktyka